نقشه فرش

نقشه فرش درواقع نمای قالیست که قالیباف با خواندن آن می‌تواند طرح مورد نظر را پیاده نماید. در چله‌کشی نیز تعداد تارهای چله با توجه به نقشه فرش تعیین می‌شود ، بنابراین یک چله کش حرفه ای باید بر خواندن نقشه‌های فرش نیز تسلط کافی را داشته باشد. از دیرباز تاکنون فرش ایرانی به دلایلی چون زیبایی ، ظرافت ، طرح ، بافت و رنگ در عرصه جهانی چنان دارای اعتبار است که به جرات می‌توان گفت بعد از کالاهای نفتی ، اولین کالای صادراتی کشور محسوب می‌شود. دلیل اساسی حفظ این موقعیت و ارتقاء آن در طول این سالها توجه و دقت عوامل تولید آن از جمله طراح ، نقشه کش ، بافنده و پرداختکار است.

از مهمترین مراحل تولید فرش و قبل از هر چیزی در پروسه تولید آن مرحله نقشه کشی فرش میباشد چراکه جنبه زیر بنایی نیز دارد. هر بافنده‌ای هر چقدر هم هنرمند و حرفه ای باشد باز هم برای ارائه فرشی با کیفیت بالا و ظاهری زیبا و بی نقص نیازمند استفاده از نقشه‌های اصیل و دقیق می‌باشد بنابراین یکی از از ارکان اصلی تولید فرش با کیفیت بالا و اصیل ، دقت و مهارت در طراحی و نقشه کشی است. امروزه رشته های مختلفی در رابطه با فرش بصورت تخصصی آموزش داده می‌شود که از مهم ترین آنها رنگ‌آمیزی و نقطه چینی فرش است. رنگ ‌آمیزی نقشه فرش نیز به اندازه طراحی آن مهم خواهد بود و افراد علاقه مند ملزم به یادگیری بسیاری موارد از جمله پخش رنگ ، شناخت رنگ‌ها و هارمونی آنها ، کنتراست رنگ و … می‌باشند. نقشه ی یک فرش علاوه بر این که از نظر هنری نمایانگر خط ها ، نگاره ها و تصویر هاست ، از دیدگاه مهندسی تولید نیز به عنوان برنامه اجرایی بافت فرش و یا به عبارتی ، طرح و پلان کار به شمار می‌آید. قاعدتا یک طراح حرفه ای فرش باید با تاریخچه طراحی نقشه فرش آشنایی داشته باشه و بتواند محاسبات اولیه و طراحی حاشیه ها و انواع نقشه‌های فرش را انجام دهد نقشه کشی فرش یکی از صنایع دستی ایران محسوب می‌شود که می‌توان آن را زیر مجموعه ای از طراحی و نقاشی سنتی ایران نیز دانست. این هنر شامل طراحی نقوش انواع فرش‌های پرده ای ، تابلویی ، زیر پایی ، تزیینی ، پادری ، گلیم و … می‌باشد. در گذشته که امکان استفاده از کاغذ نقشه کشی وجود نداشته ، نقشه های فرش به صورت قطعات بافته شده فرش در اختیار بافندگان قرار می‌گرفت. امروزه اما به طور کلی نقشه فرش به دو نوع دستی یا سنتی و رایانه ای انجام می‌شود.